De twee scholieren, Sam Lange en Kirsten de Wit, schreven hun winnende profielwerkstuk over dyslexie in het eindexamenjaar van de havo-opleiding op het Helen Parkhurst in Almere. De scholieren hebben allereerst de diverse hulpmiddelen die bij dyslexie worden toegepast op een rij gezet. Daarna hebben de twee zelf een interventie bedacht voor kinderen van 8 tot 12 jaar oud ter verbetering van de spellingvaardigheid. Dit is nog niet alles, want beide hebben dit plan ook daadwerkelijk tot uitvoering gebracht! Sam en Kirsten ontwikkelden een taalspel in de vorm van een racebaan en gingen met enkele dyslectische basisschoolleerlingen aan de slag. Maar hoe zijn de twee scholieren eigenlijk op dit idee gekomen? Leestalent is natuurlijk ontzettend benieuwd hier naar! Daarom vertelt Kirsten in een interview met Leestalent waar hun passie voor dyslexie vandaan komt. Waarom hebben jullie gekozen voor dyslexie als onderwerp voor jullie profielwerkstuk?
We hebben voor dit onderwerp gekozen omdat zowel Sam als ik er een connectie mee hebben. Mijn broer en moeder hebben dyslexie en Sam heeft het ook zelf. Ook kwamen we bij het brainstormen met veel vragen waar we wel graag antwoord op wilden vinden. Zo wilden we weten wat een kind nou stimuleert om te gaan leren lezen en schrijven. Sam gaat ook een vervolgopleiding doen in het onderwijs, dus daarom was zij extra benieuwd wat een kind bezig houdt en hoe je ze iets kan bij brengen.
Wat zijn jullie tijdens het onderzoek allemaal te weten gekomen over dyslexie?
Wat meteen op viel tijdens het onderzoek had niet zoveel met de stof zelf te maken, maar meer met de houding van de kinderen. De kinderen zaten erg voorover gebukt en probeerden zo dicht mogelijk bij het beeldscherm te zitten. Eén van de symptomen van dyslexie bij de meeste kinderen is dat de kleuren te afleidend zijn en daardoor proberen ze dicht bij de computer te zitten zodat ze minder dingen om zich heen zien. Het tweede wat opviel aan de kinderen zelf was de onzekerheid van sommigen. Vele denken mensen dat kinderen met dyslexie dom zijn. Dit denken de kinderen soms zelf ook. Zes van de negen kinderen gaven aan dat ze bang waren dat ze niet slim genoeg zijn. Hieraan kun je zien wat een ‘stempel’ met kinderen doet. Los van de houding vielen er natuurlijk ook dingen op in het spel. Zo maakten de kinderen bijna allemaal dezelfde soort fouten. Het is natuurlijk een spel en de kinderen willen winnen! Alleen door de snelheid ga je slordig lezen en dat is een groot probleem bij sommige varianten van dyslexie. Tijdens de gesprekjes vroegen we de kinderen of ze nog meer problemen hebben op school behalve taal. Vijf van de negen kinderen gaven aan dat ze dit wel hadden, namelijk met rekenen. In de linkerhersenhelft zit ook de vaardigheid om te werken met cijfers. Dus dat de vijf kinderen aangaven dat ze het moeilijk hadden met rekenen verbaasde ons natuurlijk niet. Want dyslexie en dyscalculie gaan vaak hand in hand. Dit is voor ons een goede indicatie dat dyslexie verder gaat dan alleen maar taal.
Voor jullie profielwerkstuk besloten jullie zelf aan de slag te gaan en hebben jullie een spel ontwikkeld voor dyslectische basisschoolleerlingen. Hoe zijn jullie op dit idee gekomen?
We zijn op dit onderzoek uitgekomen doordat mijn broer Frank voor zijn studie elektrotechniek in zijn 1ste jaar een spel moest maken voor bovenbouwleerlingen van een basisschool. Nadat wij hadden besloten om ons profielwerkstuk over dyslexie te doen, bedacht ik dat wij goed het project van mijn broer konden gebruiken. Ik heb daarna samen met mijn broer de hele racebaan weer in elkaar gezet zodat alle poortjes en programma’s weer werkend waren. We hebben ervoor gezorgd dat de hele racebaan er weer helemaal goed uitzag en weer goed werkte. Daarna hebben wij gekozen als onderwerp van het spel de werkwoorden met d en t. Wij hebben dit onderwerp gekozen omdat het een erg moeilijk onderwerp is en extra moeilijk voor kinderen met dyslexie. Kinderen met dyslexie vinden normale spellingsoefeningen helemaal niet leuk, maar doordat de raceauto na elke 3 goede antwoorden een poortje automatisch laat opengaan waardoor de auto kan doorrijden naar het volgende poortje, blijven de kinderen gemotiveerd om de antwoorden goed te hebben en als eerste te finishen. Zo blijven ze erg gefocust om elke keer opnieuw te kijken of het werkwoord goed of fout in de zin staat geschreven.
Wat vonden de basisschoolleerlingen van dit spel?
Alle kinderen vonden het erg leuk om het spel te spelen doordat het een soort van competitie is. We hebben de kinderen allemaal het spel 2 keer laten spelen. We merkten dat er zeker veel verschil was tussen de eerste en de tweede keer dat de kinderen het spel hadden gespeeld. De eerste keer waren veel kinderen erg zenuwachtig, waardoor ze eigenlijk al op de knop gingen drukken voordat ze de zin echt goed hadden gelezen. De tweede keer wisten ze wat ze konden verwachten en daardoor vonden ze het ook leuker en ging het ook veel beter. De eerste keer was er vaak een duidelijke winnaar. Bij de tweede keer zaten de winnaars veel dichterbij elkaar en dat maakt het spel natuurlijk wel spannender als de kinderen gelijk op gaan, waardoor ze het ook leuk vinden.
Nu jullie zelf inmiddels dyslexie experts zijn, willen jullie in de toekomst ook kinderen helpen met dyslexie?
Ik persoonlijk ga verder niks doen met dyslexie. Ik ga volgend jaar naar de HAN in Arnhem en ga daar Finance and Control studeren. In tegenstelling tot mij gaat Sam zich wel verder verdiepen in dyslexie en in kinderen. Zij gaat volgend jaar naar de PABO en wilt graag voor haar studie een vervolgonderzoek doen op ons profielwerkstuk. Zij is erg benieuwd naar hoe zijzelf kinderen kan helpen met dyslexie, zodat het leuk wordt om te leren lezen en schrijven.
Wat een prachtig initiatief! Mooi om te zien dat de nieuwe generatie zich zo inzet voor kinderen met dyslexie. Sam en Kirsten, van harte gefeliciteerd en veel succes toegewenst met jullie vervolgopleiding!
